/w=48,quality=90,fit=scale-down){kind=small}
ViDạo gần đây mình nghe nhiều người gọi họ là “làm giáo dục”, bản thân mình cũng gọi mình như vậy. Nhưng mình không phải là giáo viên, những người kia cũng không phải là giáo viên. Vậy là họ làm gì và mình làm gì mà tự gọi như vậy?
Bài viết nay sẽ chia sẻ một số trải nghiệm và góc nhìn của mình về “làm giáo dục” nhé.
Mình là một chuyên viên sáng tạo khóa học trực tuyến tại một công ty e-learning chuyên về mảng tài chính, kế toán và ngân hàng.
Mình học Thạc sĩ chuyên ngành Lãnh đạo giáo dục và có một bài luận án nghiên cứu liên quan đến điện toán đám mây (cloud computing) tại các trường trung học ở thành phố Nanaimo, tỉnh bảng British Columbia, Canada. Chính bài luận án này đã giúp mình dành được nhiều giải thưởng và cơ hội thuyết trình tại một vài hội thảo khoa học giáo dục ở Mỹ và Canada. Như trò chơi Domino, nó cũng giúp mình kiếm được công việc tại một tổ chức liên chính phủ về giáo dục mở và giáo duc trực tuyến (Open and Online Learning).
Cuộc sống của mình 6 năm trở lại đây rất đẹp. Mình được sống hết mình với ước mơ và hoài bão “làm giáo dục” của mình. Nghĩ lại từ hồi tham gia một công ty khởi nghiệp về giáo dục năm 2010, mình có hơi chạnh lòng về cái sự “ngáo” của mình vào thời gian đó khi mình gọi mình là “nhà làm giáo dục”.
Thật ra thì cụm từ “nhà làm giáo dục” nó khá rộng và có thể được dùng trong nhiều trường hợp khác nhau. Nếu bạn tìm kiếm từ educator (nhà làm giáo dục) trên wikipedia, nó sẽ chuyển tiếp nội dung vào bài teacher (giáo viên) và ghi chú rằng, educator là một cách gọi trang trọng và chính thống của teacher. Thú vị ha! Như vậy theo wikipedia, bạn nhất thiết là một người có bằng cấp giảng dạy, thực hành giảng dạy tại những môi trường khác nhau, thì mới được được là “nhà làm giáo dục”. Nó sẽ rạch ròi, khác hẳn với “người làm trong lĩnh vực giáo dục”, một khái niệm mà mình nghĩ phần lớn người sẽ dùng nó khi gọi bản thân họ là “làm giáo dục”.
Mình tò mò tìm hiểu thêm hai từ nữa lecturer (giảng viên) và instructor (hướng dẫn viên).
Giảng viên thì chỉ có những nước khối thịnh vượng chung (như là Canada nè) sẽ dùng lecturer, nhưng nó được hiểu chung là một cấp bậc của hệ thống giảng viên cao đẳng, đại học.
Instructor thì đôi khi được dùng để thay thế giáo viên, giảng viên nếu trong một số ngữ cảnh hay nếu công việc của họ mang tính chuyên sâu hơn. Ví dụ khi bạn đến một buổi workshop về cách phân tích data trong nghiên cứu định tính, người hướng dẫn tại buổi workshop đó có thể được gọi là instructor với chuyên môn về công cụ SPSS, trong khi thực tế thì họ có thể giáo sư hay giảng viên của một khoa nào đó, hoặc họ là một chuyên gia phân tích dữ liệu.
“Educator”, nhà làm giáo dục, trong xã hội việc làm thì được định nghĩa như thế nào?
Để trả lời cho câu hỏi này thì Indeed.com có hẳn một bài để phân tích và so sánh với giáo viên. Và hiện tại mình chưa thấy bài nào được đầu tư chỉnh chu như bài này 🤓. Chưa tính đến chuyện độ chính xác của nội dung có cao hay không, độ độc nhất là có nhé. Bạn đọc tham khảo nhưng cũng tự đặt câu hỏi để kiểm chứng nếu cần ha.
Các bạn có thể tham khảo bài viết của Indeed cho nội dung cụ thể. Mình tóm tắt nội dung đó trong những infographic sau nhé.
Những “nhà làm giáo dục” khác
Đến đây thì bạn cũng đã có khái niệm tổng quát cho “nhà làm giáo dục”. Đây là những bước bắt đầu để bạn có thể phân biệt những người có chuyên môn về giáo dục, khác với những người làm trong một tổ chức giáo dục. Tổ chức nào cũng có những chức danh quản lý, kế toán, nhân sự và hành chính. Một tổ chức giáo dục cũng vậy. Một người thành lập một tổ chức giáo dục chưa chắc họ sẽ đứng ra làm những công việc giảng dạy hay thiết kế bài giảng trực tiếp. Một người quản lý dự án giáo dục sử dụng kỹ năng quản lý của mình nhiều hơn là thực hiện các nhiệm vụ giáo dục.
Với sự phát triển nhanh của những khóa học trực tuyến, nhiều người có chuyên môn trong một lĩnh vực nào đó có thể tự tạo cho mình những khóa học và họ đứng ra hướng dẫn những kiến thức này. Họ sẽ tự trau dồi kỹ năng truyền đạt, giảng dạy, và lý thuyết học tập để hoàn thành khóa học của họ. Mình nghĩ khó mà phân biệt được họ là “nhà làm giáo dục” hay không. Tuy nhiên, mình tôn trọng những người làm những công việc này miễn là họ chân thành, trung thực và không ngừng phát triển nội dung của họ tốt hơn cho học viên.
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-83925-3_3
https://www.bachelorsdegreecenter.org/degrees/education-degrees/